„Bezpieczeństwo nie jest wszystkim, lecz bez bezpieczeństwa wszystko jest niczym”.
K. Neyman
Szkoła dla wielu to drugi dom, w którym przez większość czasu młodzież uczy się i bawi razem ze swoimi przyjaciółmi. Poznaje świat i rządzące nim zasady. Dowiaduje się, czym jest akceptacja i tolerancja wobec innych. To szkoła daje możliwość osobistego rozwoju oraz twórczego realizowania własnych pomysłów i przedsięwzięć. Dlatego też każdy z nas powinien być specjalistą godnym zaufania, oferującym podopiecznym pomoc i wsparcie. Pamiętajmy, iż każda nowa sytuacja zaburza u ucznia poczucie bezpieczeństwa, wzbudza lęk i obawy.
Niestety w szkołach często odmienność podsumowywana jest śmiechem lub wytykaniem palcami. Wynika to zazwyczaj z naturalnego odruchu strachu przed nieznanym. Gimnazjum, w którym pracuję, uczestniczy w projekcie „Bezpieczna Szkoła” i realizuje program „Myślę bezpiecznie - żyję bezpiecznie”. W ramach programu w maju odbyło się spotkanie integracyjne „Mój przyjaciel jest osobą niepełnosprawną”. Wybór tematu nie był przypadkowy. Zamierzałam pokazać zachowanie zdrowej młodzieży wobec osób niepełnosprawnych. Chciałam pokazać, że nasi gimnazjaliści to ludzie z poczuciem odpowiedzialności za rówieśników żyjących w innym, co nie oznacza wcale - gorszym - świecie. Że uczniowie potrafią okazać tolerancję i akceptację, pokonać własne słabości, wyzwolić pozytywne emocje w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych. Chciałam podkreślić, że i dzisiaj, kiedy promuje się piękno zewnętrzne, wewnętrzne bogactwo człowieka ma ogromne znaczenie.
Nasza współpraca z Ośrodkiem Rehabilitacyjno – Edukacyjno - Wychowawczym w Szczecinie pozwala zrozumieć osoby niepełnosprawne, poznać ich zainteresowania i pasje, ale też zobowiązuje do przestrzegania podstawowych zasad bezpieczeństwa. Często zdarza się, że zdrowe osoby w towarzystwie osób z upośledzeniem umysłowym bądź fizycznym czują się nieswojo, nie wiedzą,
jak zacząć rozmowę. Nie mają świadomości, jakie zachowania są bezpieczne, a jakie mogą okazać się niepożądane.
ETAPY PROGRAMU „Myślę bezpiecznie – żyję bezpiecznie”
I. Ankiety w klasach na temat szeroko rozumianej niepełnosprawności
II. Analiza uzyskanych odpowiedzi i sformułowanie wniosków:
- młodzież posiada niewielką wiedzę o niepełnosprawności
- kontakt z osobami chorymi jest znikomy
- uczniowie nie wiedzą, w jaki sposób mogą pomóc osobom niepełnosprawnym
- nie potrafią zadbać o bezpieczeństwo własne i swoich rówieśników
- wykazują szczerą chęć nawiązania współpracy z osobami niepełnosprawnymi.
III. Zajęcia z zakresu udzielania pierwszej pomocy
IV. Lekcje wychowawcze według przygotowanego konspektu „Mój przyjaciel jest osobą niepełnosprawną”
V. Projekcja filmów obrazujących jeden dzień w szkole osoby niepełnosprawnej
Dzięki współpracy ze szczecińskim OREW-em dysponujemy krótkometrażowymi filmikami ukazującymi dzień powszedni naszych przyszłych gości. Bez zbędnych komentarzy pokazano długą drogę osób niepełnosprawnych dążących do samodzielności poprzez ćwiczenia
z rehabilitantami, wspólne zabawy, zajęcia praktyczne i naukę. Istotą dobrze wykonanej pracy jest współdziałanie w grupie, poczucie spełnienia, bezpieczeństwa i właśnie takie postawy popularyzuję w swoim projekcie.
VI. Opracowanie z uczniami podstawowych zasad bezpieczeństwa i poradnika savoir-vivre’u wobec osób niepełnosprawnych:
• Jeśli nie wiesz, jak się zachować, po prostu zapytaj
• Nawiązuj bezpośredni kontakt, nie poprzez opiekuna
• Zanim pomożesz, spytaj, czy chora osoba sobie tego życzy
• Dostosuj tempo wykonywanych czynności do możliwości osoby niepełnosprawnej
• Staraj się nie zadawać bardzo osobistych pytań na temat niepełnosprawności, otwórz się na tyle, na ile osoba niepełnosprawna na to pozwala
• Nie wypowiadaj się o osobach niepełnosprawnych: kaleka, inwalida, upośledzony, przykuty do wózka, inwalida na wózku, sprawny inaczej
• Wózek, laska czy proteza to elementy przestrzeni osobistej, nie dotykaj ich bez potrzeby
• Wykaż się cierpliwością i zrozumieniem
• Takt i szacunek dla odmienności podstawą dobrych relacji.
Pamiętajmy, że Najpiękniejsze jest niewidoczne dla oczu, dobrze widzi się tylko sercem.
VII. Bezpieczne kibicowanie.
VIII. Dzień Godności Osób z Upośledzeniem Umysłowym.
Uczniowie naszego gimnazjum wzięli aktywny udział w festynie zorganizowanym przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym „Koło” w Szczecinie.
IX. Spotkanie integracyjne - „Mój przyjaciel jest osobą niepełnosprawną”
Kilkumiesięczne wspólne działania 13 maja zwieńczyła impreza integracyjna na terenie naszej szkoły. Wolontariusze z Gimnazjum nr 21 pięknie zaopiekowali się gośćmi z Ośrodka Rehabilitacyjno - Edukacyjno - Wychowawczego w Szczecinie. Zawody sportowe, warsztaty taneczne i plastyczne, muzyczne opowieści, ciekawe doświadczenia chemiczno-fizyczne, a przede wszystkim życzliwość i fantastyczna postawa naszych uczniów stworzyły niezwykły klimat spotkania. Piękna, przyjazna atmosfera sprzyjała poczuciu swobody i bezpieczeństwa. Uśmiechy i radość na twarzach wszystkich obecnych były tego najszczerszym wyrazem.
Wieńczące szereg działań spotkanie integracyjne dowiodło, że osiągnięto założony cel - nasi uczniowie po raz kolejny mieli poczucie dobrze spełnionego obowiązku oraz pokazali, że odpowiedzialność nie tylko za swoje bezpieczeństwo, ale też za bezpieczeństwo innych, szczególnie osób niepełnosprawnych, jest niezwykle ważna w kontaktach międzyludzkich.
